Viết khi đọc “Châu Thổ” của Nguyễn Quang Thiều
Chưa giọt nào màu xanh
Lá đã ngủ sau giờ tan ca giao phiên gió lại cho những ngã tư đèn đỏ
Tím mòng mọng đợt mồng tơi khóc nắng khét tóc cò con san sẻ mùa đông cùng bầy sẻ nâu nghèo nàn
Tôi nghe tôi rơm vàng
Tháng 10 trở mình xây tổ
Quấn lòng vòng cô đơn nỗi nhớ nàng con gái nhảy lò cò bến đò cũ
Cây gạo bữa ấy hiền lành như bàng
Chối từ lửa
Chối từ ngọt xớt Trương Chi cắt sông thành sóng
Chối từ lũ quạ gắp cuội dán khao khát qua biến động
Đầy
Đầy
Không tràn bao giờ dù chỉ một hột
Mơ ước cạn kiệt bên hông lọ chai huy hoàng ánh sáng và phẩm màu và ca cẩm
Thênh thang mơ ước tắm táp cọ kỳ
Bầy diêu bông ngã dòng chết ngộp
Chưa giọt nào trắng muốt
Bông sứ lên chùa quên cắt tóc
— tóc hồn nhiên dài đi dài đi như đất nước Âu Cơ gội và tết
nơ giống nòi xơ xác bã trầu
có sao đâu
nhuộm răng đen cho quen ngậm cay nuốt đắng
Tôi nghe tôi nửa đường
Lạc Vân lạc Kiều còn ấm ớ mười ngón tay vẽ bóng lên tường
Người biết chờ nên người mang tội
Ăn cắp thời gian của thành phố thưa đèn cuốn chiếu thả trôi bóng tối ra cửa biển
Bóng tối tật nguyền không biết chìm
Nổi
Bơi qua chiếc lá răm đắm tàn thu vào em gái chưa chồng
Chưa giọt nào lấm hồng
Đuổi tuổi ra khỏi căn phòng ấy cùng tấm áo lụa mượt thuở Nguyên Sa
Tinh tươm dáng hẹp buông bỏ ngõ thuôn
Đừng nhặt lại giọt mồ hôi hôm qua họ đã tưới con dốc ly hương
Quyền lực của trí nhớ là nước mắt phải không anh
Phải không em quyền lực của nước mắt là cuộc đời ràng rỡ soi kính áp tròng
Trên dấu cười có vết Tây Thi bắt mi cong hỏi ngã sắc huyền ngắt chúng ta bốn phương tám hướng
Ngày nhỏ nhen
Đêm cao thượng
Cánh muỗi vô tư quạt cơn ngủ qua đời
Chưa bao giờ tôi nghĩ mình qua đời lâu như thế
Em chảy về phía đàn bà một vụn răng bén ngót
Về phía đàn bà có chợ phiên nhóm họp
Bán bán mua mua nhan sắc bầu trời
— anh dốc hết bầu trời anh đánh cược cho cây lưu vong này
nó không biết rễ hay rễ đã cắm lại trong ký ức lưu đày
khiêm nhẫn ăn mày diệp lục cho tháng ngày rực biếc ?
Chưa giọt nào chết tươi những nấm mồ
Ấu thơ ầu ơ
Tình yêu vọng dục í a hóa đá ối a cụt đầu
Cuộc đời em thấm vào lời ru con đẫm buồn lời ru anh
Chúng ta mất nôi
Chúng ta mất nết
Chúng ta mất hết
Thõng mắt vào đám đông múc được bùn nảy mầm trên sen
Có những con người đã bất hạnh từ trong máu
Đêm đêm đi quanh nhà tôi một bọn sủa thánh thần
Đêm đêm đi quanh nhà tôi một lũ tóc chân trần
Đêm đêm đi quanh nhà tôi một đảng tôi hú hồn
Chưa bao giờ cô đơn nhiều như thế
Nắm tay nhau tụng ca cát khẩn cầu gió van lơn sa mạc
Bầy bầy cô đơn cô đơn bầy bầy hành quân qua núi tìm bão táp
Và, ngáp
Ngáp dài dài cơn đói ngủ dân tộc thiếu mùng mền
Dân tộc đói ngủ
Dân tộc đói mơ
Dân tộc đói thức
Trường kỳ mớ sảng “các vua hùng đã có công dựng nước bác cháu ta…”
Đá bát
Lúa nước vinh danh trứng với dấu chân trâu đẻ Gióng
Kỳ lạ cuộc hôn phối quỷ với người
Đất với trời
Dân tộc thừa mứa anh hùng trong huyền thoại
Dân tộc thừa mứa kim loại đúc tạc tượng thần
Dân tộc thừa mứa sắc tố trên tấm voan lỗi lầm
Trường kỳ ói mửa phù sa khỏi vòng quay châu thổ
Đi đi
Mỗi con người có ít nhất hai con đường hồn nhiên chọn lựa và tự do báng bổ
Đồng chúng ta cánh chắp cánh lên trời
— anh dốc hết bầu trời anh đánh cược cho cây lưu vong này
nó không biết rễ hay rễ đã cắm lại trong ký ức lưu đày
khiêm nhẫn ăn mày diệp lục cho tháng ngày rực biếc !
Chưa giọt nào ngắc ngoải phượng vùi
Có tiếng gọi mời trên xác thân mùa hạ
Có lời nhắc nhở dưới mớ nhau mùa thu
Áo trắng em tan theo sương
Con đường tan theo sương
Bài vỡ cũ gói chúng ta lại bằng thòng lọng đắm mê rồi ném vào ngăn kéo
Trường lớp thênh thang mênh mang ngó nhau ngủ gục
Không ngủ gục thì biết làm gì
Ngoài cửa sổ là mưa và mưa không ngừng gọi những trang giấy gấp thuyền mơ buồm thả vào mộng mờ tuổi trẻ
Ngoài cửa sổ là gió và gió tung hứng thỏa thích mảnh ngày lên vạt lý tưởng cỗi cằn
Gốc bàng khắc tên cha mấy mươi năm bây giờ khắc tên em
Thời gian lấp những cái tên vào dòng chảy huy hoàng nhựa sống
Tụm bảy tụm ba bong bóng mưa lấy chồng
Vỡ mùa vu quy những đứa bé lội qua thai đêm cắm sào bến người
— anh dốc hết bầu trời anh đánh cược cho cây lưu vong này
nó không biết rễ hay rễ đã cắm lại trong ký ức lưu đày
khiêm nhẫn ăn mày diệp lục cho tháng ngày rực biếc …
Chưa giọt nào sún răng thần chết
Sự sống bỗng dưng quý giá cực kỳ (sau rất lâu nằm yên trong ngân hàng ân huệ)
Em bắt đầu làm mẹ
Cho đám mây lơ lửng hình hài thú thiêng cúi mặt bi bô đòi sữa
Khóc thét sấm sét đòn giời
Giời à giời
Chúng nó đi mần cách mạng
Xé áo nâu người đàn bà mất chồng may túi ba gang nhặt mùa phiến loạn
Người đàn bà mất chồng mất con mất áo tức tưởi ném bất công lên giời
Giời à giời
Sao cứ mãi mọc về bên ấy
Chân lý đã không công bằng nói chi lòng bác ái
Tự do phải chăng là nắm đấm của lẽ phải
Mẹ về ngồi với sông
Hỏi nhiều như sóng
Hỏi nhiều hơn bầy sao kéo về nửa khuya mỉa mai mắt buồn của mẹ
Mẹ về nằm với sông
Ngã cho những đứa con khỏi ngã
Ngã cho bội bạc đường xá thôi té ngang ngõ nhà của mẹ
– anh dốc hết bầu trời anh đánh cược cho cây lưu vong này
nó không biết rễ hay rễ đã cắm lại trong ký ức lưu đày
khiêm nhẫn ăn mày diệp lục cho tháng ngày rực biếc
Em bắt đầu làm mẹ
Mưa không ngớt bỏ rơi đáy thắt đàn bà
Núi Dinh, 29.09.2011
L I T V I E T 