6.
Con người có khả năng sờ chạm vào những cơn ác mộng không? Có lẽ không.
Còn ta thì có. Khi ác mộng không chỉ xuất hiện trong giấc ngủ rồi mất đi khi thức giấc, mà trở thành một thực tại đơn điệu, kéo dài lùng nhùng, dai dẳng, thì mi sẽ không những có thể sờ chạm vào nó thôi, mà còn sống trong nó, sống với nó một cách vô vọng.
Đêm ấy, ta lượn lờ bơi chầm chậm giữa hồ, nhưng không như mọi đêm khác, ta đang có một cuộc hẹn. Đêm ấy là vừa đúng hẹn để ta nhận lại thanh gươm mà ta từng cho mượn.
Trăng đã lên, vành vạnh đỏ rực giữa trời im ắng giăng đầy sương lạnh. Từ bên tả ngạn, một chiếc thuyền từ từ chèo ra giữa hồ, trên thuyền có hai bóng người. Ta nhận ra họ, thật ra ta nhận ra một người trong họ, và biết được người thứ hai. Vương và tên lính hầu. Tên lính hầu gò người theo từng động tác chèo. Khi thuyền ra đến giữa hồ thì hắn dừng tay, mặc chiếc thuyền nổi bập bềnh trên mặt nước lặng. Ta bơi gần lại, giữ khoảng cách vừa đủ để họ thấy mình.
Vương nhận ra ta ngay, ông khoác tay vẫy ta đến gần.
– Chào linh thần, đúng hẹn ta mang thanh gươm ngày xưa ra trả lại cho thần đây.
–
– Thưa đại vương, trải bao sương gió chiến chinh mà ngài vẫn uy mãnh như thời nào trai trẻ. Đã xong xương máu binh đao, bốn phương thiên hạ thái bình. Thần kính mong đại vương vì lòng nhân mà chăm lo cho muôn dân được yên vui, không còn phải chịu đựng cảnh loạn lạc đói nghèo.
– Nào, thần hãy đến gần đây mà nhận gươm.
Khi thấy ta bơi lại, ông nâng thanh gươm lên ngó, thoáng trong ánh mắt ta thấy ông có vẻ tiếc. Thanh gươm này Vương mượn của ta năm xưa, dẹp xong giặc thì đã không còn sáng loáng sắc bén. Nó cùn mẻ nhiều, sẫm màu xám xịt, ta cảm nhận được vị tanh nồng của mùi máu tỏa ra từ nó.
Ta trồi lên, bơi dọc theo thuyền. Vương nắm chặc đốc gươm chờ ta đến vừa tầm tay thì thì bất ngờ vung gươm chém. Ta chỉ kịp thấy ánh thép lóe lên mà không thể nào tránh. Gươm xả vào mai vang lên một tiếng choang khô đanh. Mai vỡ, lưỡi gươm gãy một đoạn ngập vào thịt chừng hai lóng tay, máu vọt lên loang mặt nước. Ta rống lên đau đớn, cố vùng thoát ra xa khỏi tầm tay gươm của Vương, rồi chìm xuống giữa đám bọt máu. Trước khi chìm hẳn, ta còn kịp quay lại nhìn lên thuyền lần cuối; thấy, trong lúc thuận tay, Vương thọc luôn phần lưỡi còn lại vào họng tên lính hầu đứng bên rồi buông tay, đạp xác hắn rớt khỏi thuyền. Xác tên lính quẫy giật dữ dội mang theo phần thanh gươm gãy cắm trên cổ chìm mất giữa những vòng sóng gợn.
Chiếc thuyền chòng chành xoay mấy vòng vì không còn người điều khiển, rồi dừng lại.
Vương vạch quần đái. Ông đái thật lâu, lâu tới nổi như cuộc đái này dài bất tận. Không có tiếng động nào khác ngoài tiếng nước đái đều đều chạm mặt hồ, nhỏ dần, chậm dần lại, rồi ngưng. Nhưng khi đó, những giọt cuối cùng, từng giọt từng giọt nhỏ xuống lại thành những âm thanh rền vang chấn động trong cõi tịnh mịch. Ta biết, ông đang rặn chúng ra, cho rốc hết chất lỏng đó ra khỏi bàng quang. Làm sao mà ta không biết được cái hành vi ngỡ rằng vô nghĩa này chứ? Ông không chỉ đái vì mót đái. Ông đang khẳng định quyền lực. Ông không đái xuống mặt hồ, mà ông đang đái xuống mọi biểu tượng quyền lực tinh thần và sự hiện hữu của ta. Khẳng định chủ quyền của ông trên cái lãnh thổ tinh thần vốn là thứ không thể đo đạc được. Ta hiểu ý ông, ông không muốn có một thứ quyền lực nào khác hiện diện đồng thời với mình, dù thế quyền hay thần quyền.
“Ta đã đuổi sạch bọn kẻ cướp tham tàn Bắc phương ra khỏi đất nước. Đây là đất của ta, nước của ta. Đứa nào tranh thì ta giết! Đứa nào chướng mắt thì ta giết! Đứa nào cưỡng ý thì ta tru di! Có phải mi là đồng bọn của chúng? Ta chưa giết mi lúc này, nhưng mi liệu hồn!” Dưới ánh trăng, mắt ông long lên như mắt thú dữ.
Sau này ta không hề oán hận Vương chút nào, thậm chí còn thấy cảm thông và yêu quý sự bộc trực đến khắc nghiệt của ông. Cái khác biệt giữa thời của Vương với thời đại hôm nay là Vương đương nhiên cho mình cái quyền thế thiên hành đạo, cái quyền hành xử và quyết định trên mọi số phận của con người, những kẻ là thần dân của ông; và ông nhận trách nhiệm với họ và với đất nước, xem cả hai như những tài sản của mình. Còn hôm nay thì khác, bọn chúng ngụy tạo và mạo nhận sự công bằng nhưng lại không ứng xử như thế. Chúng dối trá. Vương bạo ngược nhưng không dối trá. Vương không cần giả danh sự minh bạch. Vương không cần những tòa án giả. Sự hà khắc của chế độ phong kiến là đường hoàng và đáng trân trọng hơn sự dối trá của bọn tiếm danh công bằng và dân chủ giả mạo.
Chiếc thuyền từ từ di chuyển, chếch mũi hướng vào bờ.
7.
Ta đang sống trong một đất nước huyền thoại, nói đúng ra thì đó là một đất nước từng giàu có và văn minh trong huyền thoại. Mọi người ở đây sống bằng huyền thoại. Họ thở huyền thoại, ăn huyền thoại, uống huyền thoại, ngủ với huyền thoại, ngay cả việc lập quốc cũng từ một cuộc giao phối huyền thoại mà có.
Ở đây không có sự thật. Sự thật duy nhất mà người ta có là “chúng tôi không có sự thật, chúng tôi chỉ có huyền thoại”. Hòa bình mà là huyền thoại thì tất nhiên các cuộc chiến tranh cũng là huyền thoại. Có một cuộc chiến mà xương máu trong nó được huyền thoại hóa và bất tử hóa; có cuộc chiến khác, sau cuộc chiến mà ta vừa nhắc đến không lâu, thì biết bao sinh mệnh bị làm cho biến mất đi trong trí nhớ con người như nó chưa từng có, như một huyền thoại. Thứ huyền thoại đẫm máu và nồng nả mùi tử thi.
Người ta còn tin rằng mỗi lần ta nổi lên khỏi mặt nước là ta đang mang lại một điềm báo nào đó cho vận mệnh đất nước. Trong thời gian gần đây số lần xuất hiện của ta trước công chúng nhiều vô kể, nhiều cho tới nổi mọi lời suy diễn về sự liên quan của nó với mệnh nước cứ bị thay đổi xoành xoạch.
Làm sao ta thâm cảm được những điều minh triết khi ta chỉ quanh quẩn trong cái hồ bé tí này ư?
Chẳng có gì kỳ bí hay huyền hoặc cả. Mi hãy sống với khoảng thời gian dài vô tận như ta đi, rồi chuyện gì mà mi chả biết, ngoại trừ một bí mật: cái chết của chính mình.
Ta quan sát mọi người náo nức đi lại, làm ăn, hưởng thụ như sinh hoạt của một tổ kiến khổng lồ. Đúng vậy, như một tổ kiến khổng lồ trước một cơn giông.
Từ vài năm nay ở khu vực này mọi thứ âm thanh đều bị át đi bởi tiếng của một chiếc loa phát vang vang từ một nơi xa xăm nhưng lại có cường độ vô cùng khủng khiếp. Chiếc loa chỉ lập đi lập lại duy nhất một câu như thế này:
“Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.” “Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.” “Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.”“Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.”“Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.”
…
Cứ thế, suốt ngày suốt đêm, ra rả. Họ khẳng định chủ quyền trên những gì đã mất và đang mất một cách vô vọng, như nói với hư vô.
Những năm sau này ở kinh thành người ta chuộng một thứ thời trang trí tuệ. Nhà nào cũng treo ngay chính giữa phòng khách chữ “Tâm” hay chữ “Nhẫn”, hoặc cả hai chữ cùng lúc; chúng được viết bằng Hán văn, nếu không bằng Hán văn thì bằng một kiểu viết nhảy nhót, múa lượn màu mè được gọi là thư pháp. Ta thấy rằng có sự chệch choạc trong việc treo chữ để làm sang này. Người ta treo chữ “Tâm” vì trong đời sống họ đang thiếu nó trầm trọng. Còn việc treo chữ “Nhẫn” là một việc thừa. Ngày nay để sống còn thì ai mà không nhẫn, thậm chí nhẫn đến vô giới hạn. Việc nghe mãi “Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi” hết ngày này qua ngày khác cũng là một biểu hiện của đức nhẫn.
Đó là bí mật đối với ta:“Chúng tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi.”
Làm sao ta có thể hiểu được câu nói như một công án thiền kia có hàm ý gì khác nữa ngoài sự vô cảm và nỗi khiếp nhược!
Câu nói đó dần dà in dấu thật sâu đậm vào đời sống con người, rõ nhất là lên ngôn ngữ hằng ngày người ta sử dụng. Nó được tận dụng trong mọi trường hợp khả thể.
“Tôi tiếp tục khẳng định chủ quyền mọi nốt ruồi trên thân thể vợ tôi, đó là điều không thể tranh cãi.” Ví dụ vậy.
Hoặc “Em tiếp tục khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi ở cái bộ phận gieo giống của anh, nó là tài sản của em chứ không phải của nhân dân.”
Những động từ như “tiếp tục”, “khẳng định”, “không thể/có thể”, “tranh cãi” và danh từ “chủ quyền” được dùng với tần số nhiều hơn gấp nhiều lần trước kia.
Tuy nhiên, một điều ngỡ như chuyện cà rỡn ấy mà nó lại cho ta một nhận thức thật rõ ràng, rằng:
“Ta tiếp tục khẳng định chủ quyền trên sinh mệnh của ta là điều không thể tranh cãi. Chúng mày đừng hòng lăm le xâm phạm vào nó.”
(Trích truyện vừa đang viết Con Rùa Bò Ngang Mặt Đất)
L I T V I E T 