Tôi viết một tin nhắn không dấu gởi đến một người quen trên facebook. Trong cái gọi là thời đại internet bây giờ người ta ngày càng quen nhiều người không phải bạn. Một người có thể có cả ngàn “bạn” trên facebook nhưng thật ra chỉ là bạn của dăm ba người. Bây giờ là mười một giờ sáng ở Illinois, tôi đang làm việc, nhưng ở Việt Nam là mười một giờ khuya, người kia sắp đi ngủ. Tin nhắn của tôi chỉ gồm hai chữ: “Ngu chua?” Tôi muốn nghe một câu chào buổi tối từ cái đất nước xa xôi mà tôi chưa bao giờ có thể hoàn toàn dứt mình ra khỏi. Nếu mình có thể sống ban ngày ở Mỹ đến chiều về Việt Nam thì sẽ chẳng bao giờ có đêm, hay nếu mình có thể sống ban đêm ở Việt Nam đến gần sáng về Mỹ thì sẽ không bao giờ có ngày. Đến lúc nào đó rồi người ta có thể đi lại giữa Việt Nam và Mỹ cũng nhanh như đi từ Bình Thạnh vô Chợ Lớn. Mỗi ngày đến Mỹ làm việc hết giờ về Việt Nam làm một việc khác, hay đêm ngủ ở Việt Nam rồi gần sáng qua Mỹ ngủ tiếp, làm việc liên tục hoặc ngủ triền miên tùy hỉ.
Tin nhắn của tôi không dấu và trong một thoáng tôi e người kia có thể hiểu lầm. Ngôn ngữ vốn dĩ dễ gây hiều lầm, như những cái nhìn, nhất là những cái nhìn nhặm mắt. Người tôi gởi tin nhắn là một nhà điêu khắc hơi điên và nghiện rượu. Hắn có thể nghĩ tôi hỏi hắn “ngu chưa?” như cách một thằng bạn hỏi xóc óc một thằng bạn bợm trong cuộc nhậu đến hồi sắp đánh nhau. Bây giờ tôi nên làm gì? Tôi không muốn thanh minh thanh nga với một người không thân chỉ vì hai chữ vớ vẩn. Nhưng hắn có thể hiểu lầm. Sau cùng tôi nghĩ điều tôi nên làm là tự hiểu lầm mình. Khi tôi hiểu lầm chính tôi, những gì có thể gây hiều lầm cho người khác sẽ được hiểu đúng, như âm với âm thành dương. Và tôi ngồi viết đoạn dưới đây, với tất cả những chữ “ngủ” không bỏ dấu, để tôi tha hồ hiểu lầm tôi. Đoạn viết có tựa đề “Ngu”.
Ngu
Hắn là người thích ngu. Hắn có thể ngu bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào. Ngu sáng, ngu trưa, ngu chiều, ngu tối, ngu trong lúc ăn, ngu trong lúc đứng, ngu trong lúc tắm, ngu trong lúc làm tình, ngu trong khi bơi, ngu trong lúc đang nói chuyện. Hắn có thể ngu trên giường đầy rệp, ngu trên chiếu nát, ngu trên cát, ngu trong bùn, ngu trên ghế xe điện, ngu sau lưng xe ôm, ngu trên sóng biển, ngu vắt vẻo trên cây, ngu lơ lửng giữa trời. Hắn ngu với vợ mỗi ngày, thường xuyên ngu với tình nhân, thỉnh thoảng cũng ngu với đĩ. Đôi khi không đủ sức để ngu với quá nhiều phụ nữ, hắn chỉ muốn ngu một mình. Nhưng rồi để chứng tỏ mình vẫn là người đàn ông còn nhiều sinh lực, cuối cùng hắn lại đi quơ một người đàn bà nào đó để ngu cùng. Hắn nghĩ, “Đã là đàn ông thì phải giúp phụ nữ ngu ngon, nều cần ‘ru’ hay ‘hầu quạt’ cho họ cũng không từ.” Cả xã hội thậm chí cũng có thể được ru cho ngu. Hãy tổ chức thật nhiều những cuộc thi hoa hậu kéo dài từ chiều đến nửa đêm, khi về nhà người ta sẽ lăn ra ngu lập tức. Hãy ca ngợi đại gia sắm xe hơi bạc triệu và ca sĩ xây nhà với cầu tiêu giát vàng, hãy liên tục tạo dư luận về Hồ Ngọc Hà và tổ chức học tập không nghỉ về Hồ Chí Minh, rồi thì thế hệ trẻ sẽ chỉ còn biết ăn no ngu kỹ. Ngu là một nhu cầu rất người. Không ai có thể sống mà không ngu. Nghe nói trên thế giới có vài người không bao giờ ngu. Đây là những người bị cho là kỳ lạ, theo nghĩa không hay lắm, và họ thường chỉ được xử dụng vào công việc gác gian ban đêm. Một người bình thường phải có khả năng ngu. Nếu ngu quá ít, ngu không đều, ngu không sâu, ngu chập chờn, nói chung là mất ngu, cần gặp bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Một bác sĩ giỏi có thể giúp mình ngu trở lại. Người già ít ngu, thường ho khan và khạc nhổ, điều này gây khó chịu cho con cháu đang ngu. Xã hội phức tạp, đời sống căng thẳng, nhu cầu ngu càng quan trọng. Không ngu được cũng phải cố gắng ngu, tìm mọi cách để ngu, có vậy mới sống lâu, sống khỏe, sống có ích cho gia đình, bản thân. Khi người ta thích ngu, người ta thậm chí có thể lao đầu vào chỗ chết một cách dễ dàng, vì chết chỉ là một giấc ngu dài, “giấc ngu nghìn thu,” như thiên hạ vẫn nói. Sau cùng rồi ai cũng phải ngu vĩnh viễn.
Viết xong đoạn trên, không còn sợ bị hiểu lầm, tôi yên tâm làm việc tiếp.
7.2011
L I T V I E T 